برای پاسخ دادن به سوال پیانو آکوستیک بخریم یا پیانو دیجیتال ابتدا باید به چند نکته کلیدی اشاره کنیم. پیانو یکی از سازهای صفحه‌کلیددار و مشهورترین آن‌ها است. صدای پیانو در اثر برخورد چکش‌هایی با سیم‌های فلزی آن در داخل جعبه چوبی تولید می‌شود. این چکش‌ها در اثر فشرده شدن کلیدها (کلاویه‌ها) به حرکت در می‌آیند. سیم‌های پیانو به صفحه‌ای موسوم به «صفحهٔ صدا» متصل شده‌اند که نقش تقویت‌کنندهٔ صدای آن‌ها را دارد. پیانوهای امروزی و خصوصا پیانو دیجیتال قدمتی کمتر از ۳۰۰ سال دارند. اولین ساز پیانوفورته توسط پارتولومئو کریستوفری در ایتالیا اختراع شد. در این پیانو از مکانیسم چکش برای مرتعش کردن سیم ها استفاده میشد.

در بسیاری از سازها ارتعاش سیم باعث ایجاد صوت میشود اما در پیانو بر خلاف سایر سازهای زهی منبع صوت کوبیده شدن چکش روی سیم ها است نه زخمه زدن به آن ها یا کشیده شدن آرشه روی سیم. با اختراع این ساز امکان ایجاد شدتهای مختلف صوت ( قابلیتی که در سازهای کلاویه ای قبل از آن، نظیر هارپسیکورد، وجود نداشت) فراهم شده و نوازنده میتواند احساس بیشتری به موسیقی خود بدهد.

پیانوهای آکوستیک تقریبا از ۱۰۰۰۰ قطعه متفاوت تشکیل شده اند و از لحاظ ساختار به دو دسته کلی تقسیم میشوند: پیانوهای گرند و پیانوهای دیواری (upright).

پیانوهای گرند به صورت افقی بوده و طول آنها بین ۱۲۰ تا ۲۷۰ سانتیمتر (و حتی بیشتر از آن) است. سیمهای گرند پیانو به صورت افقی و موازی با زمین قرار گرفته است و چکشها پس از ضربه زدن به سیم با نیروی وزن خود به پایین برمی گردند. پیانوهای دیواری بر اساس ارتفاع به سه دسته اسپینت (۹۱ تا ۹۶ سانتیمتر)، کنسول ( ۹۶ تا ۱۰۶ سانتیمتر) و استودیو (بلند تر از ۱۰۶ سانتیمتر) تقسیم میشوند.

در پیانوهای دیواری سیم ها به صورت عمودی نسبت به زمین قرار گرفته اند و بنابراین این پیانوها بهترین انتخاب برای اتاق های کوچک محسوب می شوند. اكشن پیانوی دیواری نوع تغییر یافته‌ی اکشن پیانوی گرند است.

آموزشگاه موسیقی

پیانو دیجیتال ابزارهایی الکترونیکی هستند که بر مبنای باز پخش صدای پیانو ضبط شده (که در حافظه‌ی آنها جای داده شده است) کار می‌کنند. تعداد کلاویه ها در پیانوهای دیجیتال بین ۶۱ تا ۸۸ کلید است ولی از چکش، سیم و بسیاری از اجزای متحرک که در پیانوهای آکوستیک یافت میشود خبری نیست. سرعت و كیفیت ضربه‌ی وارد شده به کلاویه از طریق ۱ تا ۴ حسگر (‌تعداد حسگر ها در پیانوهای مختلف متفاوت است) اندازه گیری شده و به بخش تحلیل و پردازش صدا منتقل میشود. با افزایش تعداد حسگر ها كه ممكن است از نوع تماسی یا نوری باشد،‌ تحلیل سرعت و كیفیت لمس كلاویه با دقت بیشتری انجام می‌گیرد. پیانوهای دیجیتال با کیفیت معمولا دارای کلاویه های سنگین (weighted) هستند تا بتوانند حسی مشابه با پیانوهای اکوستیک را شبیه سازی كنند. در برخی از انواع گرانبهای این پیانوها وزن کلاویه ها همانند پیانوهای آکوستیک متفاوت است، به طوری‌که با حرکت به سمت راست، وزن کلاویه ها سبک تر می‌شود.

در مدلهای گرانتر سیستم رها سازی (escapement) تعبیه شده است که مکانیزم رهاسازی در پیانوهای آکوستیک را شبیه سازی می‌کند. در این پیانوها به هنگام نواختن بسیار آرام کلیدها (پیانیسیمو) احساس می‌كنید كلاویه در میانه‌ی راه به مقدار بسیار ناچیزی در مقابل فشار رو به پایین مقاومت نشان می دهد و پس از آن به راحتی تا انتهای عمق كلید پایین می‌رود. کیبوردها و ارگ های الکترونیکی عموما فاقد این نوع کلاویه ها هستند و کلیدها به کمک نیروی فنر بالا می آیند. صدای پیانوهای دیجیتال از طریق بلندگوهای نصب شده بر روی آنها و یا هدفون قابل شنیدن است.

مقایسه اکشن پیانو دیجیتال و آکوستیک کاوایی

استفاده از وزنه و حسگر در اکشن پیانوی دیجیتال به خوبی قابل مشاهده است.

اگر در محیطی آپارتمانی زندگی می کنید و صدای بلند پیانو آکوستیک محدودیت ایجاد می‌کند، عموما پیانوهای آکوستیک به کار شما نمی آیند، چرا که صدای آنها به اندازه‌ ی پیانو های دیجیتال قابل کنترل نیست. افراد بسیاری هستند که به دلیل این محدودیت نمیتوانند از پیانوی آکوستیک گرانبهای خود به خوبی استفاده کنند. شاید بزرگترین مزیت پیانو دیجیتال امکان کاهش صدای و استفاده از هدفون باشد. البته این مشکل را میتوانید با نصب سیستم Silent بر روی پیانوهای آکوستیک نیز برطرف نمایید. یکی دیگر از مزیتهای پیانوهای دیجیتال امکان انتقال اطلاعات آن به کامپیوتر و استفاده از نرم افزاری های تولید موسیقی است. شما میتوانید با استفاده از رابط MIDI پیانو خود را به کامپیوتر وصل کرده و ازمزایای بیشمار آن بهره مند شوید.

در هنگام خرید پیانو همواره سعی کنید تا با کیفیت ترین آنها را انتخاب نمایید. سعی کنید انواع مختلف پیانو دیجیتال و آکوستیک با قیمتهای متفاوت را امتحان کنید و قطعه ای بر روی آن بنوازید تا با کلاویه ها و جنس صدای آنها آشنا شوید. برای بهتر آشنا شدن با ویژگیهای پیانوهای مختلف میتوانید برخی از توصیه‌های زیر را بر روی پیانو امتحان کنید تا به صدا و سلیقه دلخواهتان نزدیکتر شوید. پس از انتخاب محدوده قیمتی و نوع پیانو میتوانید از بین پیانوهای موجود در این محدوده انتخاب خود را نهایی نمایید.

مترجم: محسن جوزی