یکی از اساسی ترین تمرینات در روند کلاس آموزش آواز تمرین تنفس صحیح است.
حتما باید مدتی روی نفس کشیدن خود تمرکز کنید تا کم کم برای شما تبدیل به روندی ناخودآکاه شود.
باید روی حرکت شانه ها و قفسه سینه یا حنی و شکم خود تمرکز کنید.
همچنین باید از نحوه تنفس خود در حالت های مختلف ایستاده و خوابیده و نشسته آگاهی داشته باشید.
پس از آشنایی با روش تنفس خود میتوانید از تمرین های زیر برای اصلاح کردن و یا تقویت آن استفاده کنید.
تمریناتی برای تنفس صحیح
در حالت خوابیده به پشت عضلات خود را شل کنید.
هرچه عضلات شما شل تر و به اصطلاح ریلکس تر باشید تنفس شما آرامتر و تنفس از قسمت فوقانی قفسۀ سینه و شانه ها به عمق بدن تغییر مییابد.
با رسیدن به رهایی و انبساط کامل عضلات ، متوجه خواهید شد که بدن بدون دخالت و کنترل آگاهانه عمل دم و بازدم را انجام میدهد.
جریانی که همیشه هنگام خواب نیز بدون دخالت انجام میپذیرد.
با تکرار این تمرین سعی کنید این روش تنفس را آگاهانه به یاد بسپارید.
نتیجه گیری مهم از این تمرین این است که تنفس صحیح با آزادی و آرامش در بدن وابسته است.
با تمرین این روش پی خواهید برد که هنگام دم، بخش پایینی قفسه سینه بازشده، دندهها به دلیل کش آمدن ماهیچه های بین دندهای و همچنین پشت ازهم فاصله میگیرند و قفسه سینه از پشت نیز به زمین نزدیکتر میشود و شکم کمی بزرگ میشود.
همان گونه که اشاره شد، بزرگ شدن شکم به این دلیل است که پرده دیافراگم که هنگام بازدم گنبدی شکل است هنگام دم به پایین حرکت کرده
و ارگانهای داخل شکم را به پهلوها و جلو، یعنی دیوارۀ شکم فشار میدهد.
منظور از فشار ٬ فشار طبیعی و بنیادی است و نه فشاری که به عمد تشدید شده باشد.
هنگام این تمرین در حالت خوابیده هنگام دم به فراخ شدن قسمت پایینی قفسۀ سینه بخصوص در ناحیۀ پشت توجه کنید.
در حالت ایده آل این فراخی در تمام جهات قفسۀ سینه انجام میگیرد، هم درجلوی قفسۀ سینه وهم درپهلوها و پشت.
بازدم بایستی تنها با کمک جمع شدن قفسۀ سینه و بازگشت ماهیچههای بین دنده ها و دیافراگم به حالت اصلی خود و بدون دخالت و تلاش صورت گیرد.
قدم بعدی بکارگیری این روش تنفس در حالت نشسته و ایستاده است.
رسیدن به این طرزتنفس همانگونه که اشاره کردم گاهی زمان میخواهد و نیازمند صبر، آرامش درونی وتمرکز است.
در حالت عصبی و متشنج، تنفس تند و سطحی انجام میپذیرد.
در این حالت بدن و دستگاه تنفسی به رهایی و انبساط واقعی نخواهند رسید.
روشهای بسیاری برای رها شدن relax و رسیدن به آرامش درون وجود دارد که آموختن بعضی از آنها به هنرجویان توصیه میشود.
تمرین بعدی تنفس صحیح در آموزشگاه موسیقی شمال تهران
در حالت صاف نشسته و شانه های خود را ریلکس کنید.
یک دست خود را روی شکم در ناحیه ناف گذاشته و سعی کنید در این مکان آرام از بینی تنفس کنید.
توجه کنید که هنگام دم شکم به جلو می آید و هنگام بازدم دوباره به جای خود بازمیگردد.
این تنفس، تنفس دیافراگمی یا شکمی نام دارد.
در حالت افراشته ایستاده و دستهای خود را در دو طرف انتهای قفسۀ سینه بر روی دندههای آخر به گونهای که شستها در طرف پشت و چهار انگشت دیگر در طرف جلوی قفسه سینه قرار دارند تکیه دهید، شانه ها را ریلکس کنید.
سعی کنید از بینی در این ناحیه تنفس کنید. توجه کنید که قفسۀ سینه هنگام دم فراخ و بزرگ می شود و هنگام بازدم دوباره به شکل نخست خود باز میگردد.
این تنفس، تنفس سینهای نام دارد.
تنفس شکمی و سینه ای را با هم ادغام کنید.
افراشته ایستاده، دست راست را بر روی شکم و دست چپ را بر انتهای قفسۀ سینه به صورتی که در بالا گفته شد تکیه دهید، شانه ها را ریلکس کنید.
ابتدا در شکم نفس بکشید و نفس کشیدن را ادامه دهید تا قسمت پایینی قفسۀ سینه نیز حجیم شود.
بدن را به هنگام بازدم آزاد بگذارید.
بازدم بدون دخالت شما و به وسیلۀ جمع شدن ماهیچه های میان دندهای و بازیافتن حجم عادی قفسۀ سینه و بازگشتن دیافراگم به حالت انبساط صورت خواهد گرفت.
در انجام آن دخالت نکنید، تنها آن را نظاره کنید.
تمرین سوم تنفس صحیح در کلاس آموزش آواز
هدف از این تمرین آهسته کردن بازدم است.
در حالت افراشته بایستید از بینی نفس بکشید و هنگام بازدم از دهان لبها را جمع کرده و شعلۀ شمعی خیالی را با فوتی ملایم و لطیف به حرکت درآورید.
در این تمرین زمان بازدم باید تقریبا دو برابر دم باشد، برای نمونه اگر دم را در۴ ثانیه انجام میدهید سعی کنید بازدم را در ۸ ثانیه انجام دهید.
چنانچه دورههای تنفسی را طولانی تر میکنید توجه داشته باشید که بازدم همیشه از نظر زمانی دو برابر دم باشد.
البته که این تمرینات را میتوانید در خانه نیز انجام دهید اما بهتر است از مزایای آموزش آواز در آموزشگاه موسیقی نیز مطلع شوید.
هنگام تنفس از تلاش بیش از اندازه اکیدا پرهیز کنید و سعی در یکنواختی جریان هوا هنگام بازدم داشته باشید.
توجه کنید که در طول تمرین های تنفسی حالت صحیح بدن و انعطاف آن را نبایستی از دست بدهید.
این تمرین را در حالت خوابیده، نشسته و هنگام راه رفتن نیز انجام دهید.
هنگام راه رفتن تنفس خود را با شمار قدمهای خود هماهنگ کنید.
برای نمونه با دو قدم یک نفس بگیرید و با چهار قدم آن را بیرون دهید.
تمرینهای تنفسی در ابتدا ممکن است موجب بی نظمی و آشفتگی در تنفس و حتی سرگیجه، سر درد و … گردند و سرعت تنفس برعکس سریعتر شود.
در این صورت از ادامۀ تمرین خودداری کنید و به شیوۀ عادی نفس بکشید تا ناآرامی پایان یابد.
با تکرار این تمرین بدن رفته رفته به آن عادت خواهد کرد.