آموزش ضربه تم در دف نوازی

اولین و مهم ترین ضربه ‌ای که در دف نوازی است و به طور قطع باید یاد بگیرید، ضربه تم است، ضربه تم ایجاد کننده‌ صدای بم است و با دست راست ایجاد می شود و در قسمت مرکزی دف نواخته می ‌شود. علامت این ضربه در نت نویسی تک خط، شبیه به علامت سوال انگلیسی است (ʔ). اشاره به این نکته ضروری است که اگر نوازنده دف راست ‌دست باشد این ضربه را با دست راست خود می ‌نوازد و اگر نوازنده چپ‌ دست باشد ضربه تم را با دست چپ می ‌نوازد. نحوه‌ اجرای ضربه تم به این شکل است که ابتدا باید انگشت شست دست راست (یا چپ در افراد چپ دست) را مماس با قسمت میانی کمانه ساز دف قرار دهید.

برای اجرای درست ضربه کمی مچ دست خم می ‌شود و تقریباً از بخش بند انگشتان دستان، ضربه به صفحه دف وارد می ‌شود.

نکاتی که در اجرای تم دف باید رعایت شود:

در اجرای این ضربه دست نه خیلی شل نگه داشته می‌ شود و نه خیلی منقبض می‌ شود. نباید بیش از حد به دستانتان فشار وارد کنید زیرا این عمل باعث کند شدن دست و خستگی سریع دست می ‌شود.

برای اجرای این ضربه باید مچ دست را کامل حرکت دهید. انجام این حرکت برای هنرجویانی که جدیدا وارد یادگیری آموزش دف شده اند، مفید است. در اجرای این حرکت انگشتان دست باید به هم چسبیده باشند و از هم باز نشوند.

آموزش ساز دف

آموزش دف را باید با تاریخچه‌ آن آغاز کرد. ساز دف یکی از قدیمی ‌ترین سازهای ایرانی است که با گذشت سال‌های بسیار همچنان در موسیقی سنتی پرطرفدار است. شواهد نشان می‌دهد که این ساز کوبه‌ای اولین بار در قاره‌ آسیا دیده شده است و قدمت آن به دوران پیش از اسلام بر می گردد. دف و سایر سازهای کوبه‌ای را می توان از باستانی‌ترین سازهای جهان دانست که تا به الان از محبوبیت آن‌ها کاسته نشده است.

در ایران باستان به روایت نقش‌برجسته‌ها، موسیقی جایگاه بالایی داشته است و دف نوازی در آیین‌های مذهبی، جشن‌ها و جنگ‌ها رایج بوده است. ساز دف از زمان هخامنشیان در ایران رواج داشته است. در نقوش برجسته ای که مربوط به دوران اشکانیان است گروهی از نوازندگان مرد و زن را در حال نواختن ساز دف، شیپور و دایره‌زنگی نشان می‌دهد و همچنین فردوسی در شاهنامه چندین بار از دف یاد ‌کرده است.

آموزش مقدماتی دف

بهتر است آموزش دف به صورت مقدماتی را با معرفی اجزاء این ساز شروع کنیم. قسمت‌های مختلف دف شامل این اجزاء می‌شوند:

• کمانه: قسمتی است که پوست دف به آن متصل می‌شود. کمانه حلقه‌ای چوبی با عرض ۵ تا ۶٫۵ سانتی‌متر است. تقارن کمانه تاثیری به سزایی در زیبایی صدای دف دارد. همچنین جنس کمانه چوبی است و غالبا از چوب بید ساخته می‌شود.

• انگشتی: یک فرورفتگی روی قسمت پشتی چوب وجود دارد که محل قرارگیری انگشت شست هنگام دف نوازی است.

• پوست: پوست در انواع طبیعی و مصنوعی موجود است. پوست طبیعی از پوست حیواناتی مانند گوسفند، بز، آهو و میش تهیه می‌شود، به علاوه پوست طبیعی باید کهنه باشد و ضخامت آن در تمام قسمت‌ها یکسان باشد. در مقابل، پوست مصنوعی که جنس آن از طلق است سطح یکدست‌تری دارد، حساسیت‌زا نیست، توسط باکتری‌ها تجزیه نمی‌شود، بوی نامطبوع تولید نمی کند و رطوبت را نیز جذب نخواهد کرد. توصیه می شود، در مناطق خشک از پوست طبیعی و در مناطق مرطوب از پوست مصنوعی استفاده کنید.

• گل‌ میخ‌ها: پوست دف توسط ابزارهایی مانند پونز به سطح کمانه متصل می‌شود که به آن‌ها گل‌ میخ گفته می شود.

• حلقه‌ها: حلقه‌های دف در قسمت داخلی کمانه قرار دارند که روی آن‌ها حلقه‌های فلزی نصب می‌شود.

آموزش دف به زبان ساده

با توجه به اینکه ضربات در دف نوازی بسیار اهمیت دارند، نکات بسیار مهمی وجود دارد که هنگام اجرای این ضربات باید رعایت کنید.

در آموزش دف به زبان ساده شما باید بتوانید آموزش تئوری دف را یاد بگیرید، اینکه چطور بتوانید نت های مختلف را بخوانید، ارزش زمانی نت ها را درست اجرا کنید و… که به نت خوانی دف مربوط می شود. در آموزش نت خوانی دف به شما آموزش داده می شود تا بتوانید تمرینات دف نوازی بهتری را اجرا کنید.

در نهایت بعد از این مرحله شما توانایی این را دارید که جلسه به جلسه با تکنیک هایی که در کلاس دف به شما آموزش داده می شود تمرین بیشتری کنید و به مهارت های خود اضافه نمایید.