تفاوت آواز با دستگاه در کلاس آموزش خوانندگی در تعداد گوشههاست، به طوری که تعداد گوشههای آواز کمتر از یک دستگاه است.
همچنین از نظر حالت و نتهای شاهد و ایست تفاوتهایی با هم دارند.
آوازهای های ابوعطا، بیات ترک، افشاری و دشتی از متعلقات دستگاه شور (به دلیل یکسان بودن کوک این آوازها با دستگاه شور)
و آواز اصفهان از متعلقات دستگاه همایون (به دلیل یکسان بودن کوک این آواز با دستگاه همایون) هستند.
در ادامه کمی با دستگاه شور آشنا خواهیم شد.
دستگاه شور، از دستگاههای موسیقی ایران است، که توسط بسیاری مهمترین دستگاه موسیقی ایرانی دانسته میشود.
این دستگاه منشأ چند آواز مهم در ردیف موسیقی ایرانی است و دانگ اصلی آن، جزو دانگهای پایه در موسیقی ایرانی دانسته میشود.
برخلاف برخی دیگر از دستگاهها، دستگاه شور همنام یکی از مقامهای قدیم موسیقی ایرانی نیست.
درجات شور با مقام حسینی مطابقت دارند اگر چه برخی از گوشهها با فواصل مقام فرعی جانفزا تطبیق دارند.
در ردیفهای مختلف موسیقی، گوشههای مختلفی برای این دستگاه برشمرده شده،
اما مهمترین گوشههایی که در بیشتر این ردیفها آمدهاند شامل شهناز، گریلی، ملا نازی، بزرگ و رهاب میشود.
تحلیل ردیفهای موسیقی مختلف ایرانی توسط برونو نتل نشان داده که بین گوشههایی که برای دستگاه شور برشمردهاند، و ترتیبی که برای آنها قائل هستند تفاوت قابل توجهی وجود دارد.
رایجترین گوشهها از نظر اجرا شامل درآمد، سلمک و شهناز هستند.
آوازهای رایج دستگاه شور در آموزشگاه موسیقی
آواز ابوعطا
آواز ابوعطا تاکید روی درجه چهارم شور دارد.
حس و حال آواز ابوعطا: حال و هوای غمگینی دارد.
آواز ابوعطا نوعی خواهش و تمنا از معشوق است و به نوعی گدائی عشق است.
در عین حال سیار لطیف و ظریف است.
گوشههای مهم آواز ابوعطا: حجاز (از مهمترین گوشه آواز ابوعطا است)، درآمدها، سیخی، گبری، شونی، خسرو و شیرین، چهارباغ
آواز بیات ترک
آواز بیات ترک تاکید روی درجه سوم شور دارد.
حس و حال آواز بیات ترک: ملودیهای عرفانی و درویشی بیشتر در این آواز خوانده میشوند.
در بیات ترک کمتر حزن و اندوه دیده میشود و بیشتر حالت خبری دارد.
در این آواز خواننده برای معشوق از شرایط خود میگوید.
اذان مرحوم موذن زاده اردبیلی نیز در گوشه روح الارواح بیات ترک اجرا شده است.
گوشههای مهم آواز بیات ترک: درآمدها، فیلی، شکسته، جامه دران، روح الارواح، شهابی، قطار، مثنوی
آواز افشاری
آواز افشاری که در کلاس آموزش خوانندگی تدریس میشود تاکید روی درجه چهارم شور دارد و نت درجه پنجم هم متغیر است.
حس و حال آواز افشاری: آوازی ناراحتکننده و دردناک است که از درد و اندوه درونى سخن میگوید و آواز مناجات و راز و نیاز با خداوند است.
گوشههای مهم آواز افشاری: درآمدها، جامه دران، حزین، عراق، رهاب، قرایی، رهاوی، صدری
آواز دشتی
آواز دشتی تاکید روی درجه پنجم شور دارد؛ که همین درجه پنجم هم گاه متغیر میشود.
غمی که در این آواز وجود دارد قادر است اشک هر کسی را دربیاورد!
دشتی علاوه بر کاربردش در مراسم عزاداری، در موسیقی درمانی هم استفاده میشود.
خیلی از روانشناسها از این نوع موسیقی استفاده میکنند تا بیمار مورد نظر به راحتی احساساتش را بیرون بریزد و خودش را تخلیه کند.
آواز دشتی بسیار شبیه آهنگهای منطقه گیلان است.
گوشههای مهم آواز دشتی: درآمدها، بیات راجع، عشاق، سارنج، حاجیانی، چوپانی، گیلکی، دشتستانی، مثنوی، دیلمان