خط حامل عبارت است از تعدادی خطوط افقی و موازی، با فواصل مساوی.
نت‌های موسیقی روی خطوط و بین خطوط و یک نُت بالای حامل و یک نُت پایینِ حامل نوشته می‌شوند.

خطوط حامل از پایین به بالا شمرده می‌شوند.
در پُرکاربردترین حالت، حامل از پنج خط تشکیل شده است.
به‌وسیلهٔ حامل پنج خطی می‌توان تعداد یازده نُت را نشان داد که عبارتند از:
پنج نُت در روی خطوط، چهار نُت میان خطوط، یک نُت در بالا (مماس با خط پنجم) و یک نُت در زیر حامل (مماس با خط یکم).
برای خواندن و تشخیص هر نت از نت دیگر از پنج خط حامل، در موسیقی استفاده می‌شود.

پنج خط حامل ۵ خط افقی موازی با فاصله‌های یکسان می‌باشد.
نت‌ها می‌توانند روی این ۵ خط (۵ نت)، بین ۵ خط(۴ نت) که جمعا می‌توان ۹ نت روی پنج خط حامل و بین آن قرار داد.
همچنین بالا یا پائین آن نیز با کمک نیم خط‌ها، می‌توان نتهای زیاد دیگری رسم کرد.
پنج خط حامل همیشه از پائین به بالا خوانده و شمرده می‌شود.

به جهت اینکه بتوان نت‌ها را روی پنج خط حامل خواند، نیاز به ابزاری داریم، که در اصطلاح موسیقی به آن کلید می‌گوییم.
کلیدها به ما کمک می‌کنند که نت‌ها را روی پنج خط حامل بخوانیم و تشخیص بدهیم.
برای هر محدوده صدائی، از کلید خاص آن منطقه صوتی استفاده می‌شود.

برای مثال کلید سل ، از روی خط دوم شروع و روی پنج خط حامل رسم می‌گردد.
به همین دلیل کلید سل خط دوم را به نام خودش می‌کند.
و به این ترتیب هر نتی که روی خط دوم قرار بگیرد نت سل خواهد بود.

در همین حال، نت‌های دیگر نیز با توجه به مشخص شدن موقعیت نت سل، موقعیتشان مشخص می‌گردد.
نت‌های بعد از نت سل به ترتیب بالاتر و نت‌های پائین تر از نت سل، پائین تر نت سل بر روی پنج خط حامل یا مابین آن قرار می‌گیرند.

تاریخچه خط حامل در آموزشگاه موسیقی

پیش از آن که موسیقی کتبی اختراع شود مردم با گوش دادن و یادگیری شنوایی اهنگسازی میکردند.
که البته هنوز هم بسیاری این نوع آهنگسازی که به آن بداهه نوازی گفته میشود را بیشتر در حرفه خود استفاده میکنند.
اما یکی از اختراعاتی که به پیشرفت موسیقی بسیار کمک کرد موسیقی نوشتار بود که اساس آن را پنج خط حامل تشکیل میدهد.

موسیقی غربی متشکل از قطعه های طولانی و پیچیده برای گروه های بزرگی از نوازندگان است
که آواز خواندن یا پخش قطعات دقیقا به عنوان یک آهنگساز در نظر گرفته شده است.
بدون موسیقی کلاسیک نوشته شده، این خیلی دشوار خواهد بود.
بسیاری از انواع مختلف نشانه های موسیقی اختراع شده اند و برخی از آنها هنوز استفاده می شوند.
با این حال، شایسته ترین روش برای نوشتن موسیقی، در حال کار بر روی پنج خط حامل است.
در حقیقت، این نوع موسیقی نوشتاری بسیار گسترده شده ، و بعبارتی نت نویسی معمولی ” common notation ” نامیده می شود.

پنج خط حامل به صورت پنج خط افقی موازی نوشته می شوند.
اکثر نت های موسیقی بر روی یکی از این خطوط قرار می گیرند یا در فضای بین خطوط قرار می گیرند.
خطوط اضافی برای نشان دادن یک نت در بالا و یا پائین پنج خط حامل است .
خط های عمودی بر روی پنج خط حامل را به بخش های کوتاه به نام میزان تقسیم می کنند.
دو خط دوبل عمودی، برای علامت گذاری به انتهای بخش های بزرگتر موسیقی، از جمله انتهای یک قطعه استفاده می شود.

مهمترین نماد بر روی پنج خط حامل ، نماد کلید ” Key signature ” است،
نماد کلید در واقع امضای کلیدی و زمان در ابتدای قطعه است که ظاهر می شود.
بسیاری از انواع مختلف نمادها و کلیدهای موسیقی بر روی، بالا و یا پائین پنج خط حامل ظاهر می شود.
یک نت برای یک صدا است و نماد مکث یا سکوت برای یک در میان نت هاست
نمادهای دیگر در پنج خط حامل، مانند نماد کلید، امضای کلیدی و امضای زمان، به شما اطلاعات مهمی در مورد نت ها و اندازه ها می دهد.
نمادها که در بالا و پایین موسیقی ظاهر می شوند می تواند به شما سرعت را در قطعه نشان دهند.

نت ها از چپ به راست خوانده می شوند.
در بسیاری از قطعات و بسیار از سمفونی ها و … ، در برگه های نوشته شده تعدادی از این خطوط حامل وجود دارد.
این را به عنوان گروه خطوط حامل نامیده می شود.
دلیل وجود این دسته یا گروه خطوط حامل این است که در یک برگ نوشته شده ، نت ها برای سازهای مختلف قرار بگیرد.