گامهای مینور یکی از زیر مجموعههای گام های دیاتونیک هستند.
در این مقاله از سایت آموزشگاه موسیقی قصد داریم انواع گام مینور را براش شما شرح دهیم.
انواع گامهای مینور به سه دسته تقسیم میشوند:
۱- مینور تئوریک یا طبیعی ۲- مینور هارمونیک یا هماهنگ ۳- مینور ملودیک یا نغمگی
اشنایی با انواع گام مینور در آموزشگاه موسیقی
مینور تئوریک
در گام مینور تئوریک نیم پرده ها باید بین درجات دوم- سوم و پنجم-ششم باشند پس روال پرده و نیم پرده ها در مینور تئوریک به این صورت است:
پرده – نیم پرده – پرده – پرده – نیم پرده – پرده – پرده.
فاصلهٔ درجات گام نسبت به نت تونیک هم به ترتیب عبارت است از:
دوم بزرگ، سوم کوچک، چهارم درست، پنجم درست، ششم کوچک، هفتم کوچک، هشتم درست.
تمام فواصل گام لا مینور با الگوی گام برابر است و نیاز به علائم تغییر دهنده ندارد اما مانند آنچه در گام های ماژور انجام دادیم، برای بقیهٔ گام های مینور هم باید با استفاده از علائم تغییر دهنده، درجات گام را با الگوی گام مینور منطبق کرد.
حالا یک مینور تئوریک را بررسی میکنیم. مثلا گام فا مینور:
فاصلهٔ یک پردهای بین فا و سل با الگو منطبق است، بین سل و لا یک پرده فاصله است اما طبق الگوی گام باید نیم پرده داشته باشیم پس باید لا را بمل کنیم.
حالا بین لا بمل و سی یک و نیم پرده فاصله افتاده اما طبق الگو باید یک پرده باشد پس سی را هم بمل میکنیم.
سی بمل تا دو فاصلهٔ یک پردهای دارد که با الگوی مینور انطباق دارد پس نت دو را تغییر نمیدهیم.
بین دو و ر یک پرده است که باید نیم پرده شود پس ر را بمل میکنیم.
ر بمل تا می یک و نیم پرده فاصله افتاده که باید به یک پرده برسد پس می را هم بمل میکنیم و در آخر بین می بمل تا فا طبق الگوی گام باید یک پرده فاصله باشد که درست است.
برای استفاده از علائم تغییر دهنده در گام های موسیقی دقت کنید:
۱- فواصل قبلی به هم نریزند.
۲- همیشه در یک گام از یک نوع علامت تغییر دهنده استفاده میشود: یا دیز یا بمل.
یک گام نمیتواند هم دیز داشته باشد هم بمل.
۳- میتوان از دوبل دیز و دوبل بمل هم در گام های موسیقی استفاده کرد. یکی از کاربردهای مهم این دو علامت هم در انطباق دادن نتها با الگوی گام است.
مینور هارمونیک
معنی گام و انواع گام موسیقی چیست
اگر درجهٔ هفتم یک گام مینور تئوریک را نیم پردهٔ کروماتیک بالا ببریم، آن گام مینور به مینور هارمونیک تبدیل میشود.
پس در مینور هارمونیک بین درجات ششم و هفتم یک و نیم پرده فاصله میافتد و فاصلهٔ درجات هفتم و هشتم نیم پرده میشود.
در مینور هارمونیک سه تا فاصلهٔ نیم پردهای خواهیم داشت.
فواصل مینور هارمونیک به ترتیب عبارت است از: پرده – نیم پرده – پرده – پرده – نیم پرده – یک و نیم پرده – نیم پرده.
همچنین فواصل درجات گام مینور هارمونیک نسبت به تونیک عبارتند از: دوم بزرگ، سوم کوچک، چهارم درست، پنجم درست، ششم کوچک،هفتم بزرگ،هشتم درست.
مینور ملودیک
اگر درجات ششم و هفتم یک مینور تئوریک را در حالت بالارونده نیم پرده بالا ببریم و در حالت پایین رونده به حالت اول برگردانیم، مینور ملودیک به وجود می آید.
فواصل گام مینور ملودیک در حالت بالا رونده به این صورت است: پرده – نیم پرده – پرده – پرده – پرده – پرده – نیم پرده.
فاصله درجات گام نسبت به تونیک در حالت بالارونده عبارت است از: دوم بزرگ، سوم کوچک، چهارم درست، پنجم درست، ششم بزرگ، هفتم بزرگ، هشتم درست.
در حالت پایین رونده همه نتها و فواصل به صورت مینور تئوریک خواهند بود.
دو مینور ملودیک و هارمونیک
دقت کنید در گام های مینور هارمونیک و ملودیک علائم تغییر دهنده به صورت عَرَضی یا موقتی هستند و میتوانند به حالت اصلی گام مینور تئوریک برگردند.