یکی از چیزهایی که هنرجئیان آموزش آواز سنتی باید بدانند گوشه های موسیقی ایران و شناختن و تفکیک آن ها از هم است.
در اینجا میخواهیم انواع گوشه های را برای شما معرفی کنیم تا آشنایی مختصری با آن پیدا کنید.
اصولا می توان گوشه را به سه دسته تقسیم کرد :
۱– گوشه های موسیقی اصلی :
که بر یک نت ویژه تاکید می کنند .
از آنجا که گام هر دستگاهی طبیعتا از هفت نت تشکیل می شود .
هر دستگاهی می تواند دارای هفت گوشه اصلی نیز باشد .
همیشه اولین گوشه را که تاکید بر اولین نت گام میکند را ” درآمد ” می نامند
و گوشه های دیگر را گذشتگان بر اساسی که علت بسیاری از آنها متاسفانه امروزه بر ما نامعلوم است نامگذاری کرده اند .
برای مثال نت دوم گام ماهور گوشه ” داد ” نامیده شده است .
البته جای بعضی گوشه ها نیز مانند جدول تناوبی مندلیف که نخست بسیاری از خانه های آن خالی بود و سپس کشف شد .
اکنون خالی است برای نمونه استاد وزیری برای نت دوم گام چهارگاه گوشه ای اختراع کرده اند.
وبژگی گوشه های اصلی این است که خود دارای گوشه های فرعی می باشند .
آموزشگاه موسیقی
مثلا :
گوشه چکاوک در همایون شامل نی داوود، گوشه حجار در ابو عطا شامل چهار پاره .
یاخود گوشه درآمد که معمولا در آن نغمه نیز خوانده می شود.
۲– گوشه های اصلی با ویژگی مرکب خوانی:
از این گوشه ها برای گردش در آواز یادیگر دستگاهها استفاده میشود مانند :
گوشه دلکش در ماهور برای رفتن به شور
گوشه شکسته در ماهور و بیات ترک برای رفتن به افشاری وبالعکس
گوشه راک در ماهور برای رفتن به بیات اصفهان
گوشه اوج در اصفهان برای رفتن به شور
۳– گوشه های موسیقی ریتمیک یا دوری :
این گوشه ها خود بر دو نوع هستند :
الف – گوشه های موسیقی که دارای ساختار دور و ریتم هستند و می توان آنها را در غالب بسیاری از دستگاهها و گوشه های اصلی دیگر اجرا کرد
مانند گوشه های : کرشمه و چهار پاره و زنگوله و ساقی نامه و …
ب – گوشه های موسیقی که دارای دور و ریتم هستند ولی فقط در یک دستگاه و گوشه خاص اجرا می شوند ،
مانند : رامکلی در ابوعطا ، رازونیازدر همایون ، شهابی و مهربانی در بیات ترک و …
